Jaarlijks verspillen we in Nederland gemiddeld 109 tot 162 kilo voedsel per persoon. De productie van ons voedsel vereist veel energie en grondstoffen en veroorzaakt broeikasgasemissies. Hoe kunnen we voedsel zo hoogwaardig mogelijk weer als voedsel hergebruiken in plaats van het weg te gooien?

23 juni 2015

Voedsel hergebruiken

Jaarlijks verspillen we in Nederland gemiddeld 109 tot 162 kilo voedsel per persoon. Het grootste deel daarvan wordt thuis weggegooid, maar er gaat ook veel verloren in de horeca, bij supermarkten, in de voedingsindustrie en zelfs al bij de boer (bron: Derde Monitor Voedselverspilling). De productie van ons voedsel vereist veel energie en grondstoffen en veroorzaakt broeikasgasemissies. Daarom is het belangrijk zo duurzaam mogelijk met ons voedsel om te gaan. In plaats van te worden weggegooid kan voedsel vaak prima hergebruikt worden; denk bijvoorbeeld aan afgedankte verse producten die verwerkt worden in soepen en houdbare producten zoals jam, of het hergebruik van voedingsgrondstoffen in diervoeders.

Het tiende Circular Economy Lab draaide om de vraag: Hoe kunnen we voedsel zo hoogwaardig mogelijk weer als voedsel hergebruiken in plaats van het weg te gooien? De debatavond werd georganiseerd op 23 juni 2015 in het Academiegebouw, Utrecht als onderdeel van het Climate-KIC project Closed-Loop Communities.

Links

Bekijk de presentatie

Lees het verslag

Lees het onderzoeksrapport

Bekijk de opname

Bekijk de fotoreportage

Bekijk de resultaten van de eerste negen labs

Moderator: Jacqueline Cramer, strategisch adviseur USI

19.30 uur
Ontvangst met koffie en thee

20.00 uur
Introductie door Jacqueline Cramer

20.05 – 20.20 uur
Ronde 1. Interview met Matthijs Bouwmans en Saskia Kocks, studenten UU: Van voedselverspilling naar duurzaam voedselhergebruik in de gemeente Utrecht
In opdracht van de gemeente Utrecht hebben zes studenten Milieuwetenschappen van de Universiteit Utrecht onderzoek gedaan naar de rol die de gemeente zou kunnen spelen in het terugbrengen van voedselverspilling in Utrecht. Jacqueline Cramer bevraagt twee van de studenten over de resultaten van het onderzoek:
– Waar zitten de grootste verspillingen?
– Waar liggen de grootste kansen voor hergebruik?
– Wat staat voedselhergebruik in de weg?

20.20 – 21.10 uur
Ronde 2: Voedselproducten hoogwaardig als voedsel terugbrengen in de kringloop
De meest hoogwaardige manier om voedsel te hergebruiken is het in de kringloop te houden als voedsel. De mogelijkheden hiertoe zijn divers. Mensen kunnen zelf na een maaltijd buiten de deur vragen om het restant mee te nemen. Verder kunnen er afspraken gemaakt worden tussen professionele afnemers (zoals restaurants en maatschappelijke instellingen) en supermarkten om niet meer verkoopbare producten af te halen en te verwerken in bepaalde gerechten. Hoe kunnen dergelijke initiatieven verder worden gebracht? Wat zijn de mogelijkheden? Een heeft dat geleid tot kansrijke business cases?

Pitch: Freke van Nimwegen, oprichter InStock 
InStock zet voedselverspilling letterlijk op de kaart door dagelijks niet-verkoopbaar voedsel op te halen bij Albert Heijn vestigingen en hiermee te koken. Dit initiatief van vier medewerkers van AH startte met een tijdelijk pop-up restaurant maar breidt momenteel uit naar een vast restaurant, afhaalwinkel en foodtruck.

Aan de hand van de pitch wordt met een aantal panelleden ingegaan op de volgende vragen:
– Welke mogelijkheden zijn er om voedselproducten hoogwaardig terug te brengen in de kringloop?
– Tegen welke problemen lopen initiatiefnemers aan om het voedsel te hergebruiken? Welke oplossingen hebben zij gevonden om deze weg te nemen?
– Welke innovaties zijn hier voor nodig?
– Hoe ziet een commercieel haalbare business case eruit?

Deelnemers aan de paneldiscussie:
– Freke van Nimwegen, oprichter InStock
– Eveline Jonker, beleidsadviseur voedselverspilling Koninklijke Horeca Nederland
– Steven Ijzerman, medewerker kwaliteit UDEA / Ekoplaza

21.10 – 21.55
Ronde 3: Voedselproducten hoogwaardig als diervoeder terugbrengen in de kringloop
Na voedselhergebruik voor humane voeding is de volgende meest hoogwaardige wijze het verwerken van voedsel als diervoeder. In de 20e eeuw was iedereen bekend met de schillenboer die groente-afval, brood korsten en ander organisch afval ophaalde om deze als veevoer te gebruiken. Door de invoering van de afvalscheiding in GFT en “gewoon” afval verdween de schillenboer in Nederland langzamerhand uit het straatbeeld. Toch zijn er nog voldoende reststromen, bijvoorbeeld het AGF van supermarkten, die prima kunnen worden hergebruikt. De vraag is: Welke mogelijkheden zijn er voor succesvolle initiatieven om voedselproducten te hergebruiken als diervoeder? En hoe zijn ze op te zetten als kansrijke business cases?

Pitch: Samuel Levie, oprichter Food Cabinet
Food Cabinet start dit jaar met een nieuw concept waarbij varkens aan de rand van Amsterdam gevoerd worden met stedelijk voedselafval. De financiering voor de pilot is rond en op dit moment worden de voorbereidingen getroffen om na de zomer op locatie te starten. Intussen wordt al vooruit gekeken naar mogelijkheden voor opschaling met een haalbare business case.

Aan de hand van de pitch wordt met een aantal panelleden ingegaan op de volgende vragen:
– Hoe kan niet meer voor menselijke consumptie te gebruiken voedsel toch nog als diervoeder worden gebruikt?
– Welke knelpunten komen initiatiefnemers tegen als ze hieraan willen beginnen?
– Welke innovaties zijn nodig?
– Hoe is de afzet van dit nog voor diervoeder te gebruiken voedsel te organiseren en zijn afnemers bereid dit voedsel aan hun dieren te geven?
– Hoe kan dit leiden tot een commercieel haalbare business case?

Deelnemers aan de paneldiscussie:
– Toine Timmermans, programmamanager duurzame voedselketens WUR
– Samuel Levie, oprichter Food Cabinet
– Albert Getkate, operationeel directeur AgruniekRijnvallei
– Frederik Leenders, adviseur strategie en duurzaamheid Gemeente Utrecht

21.55 uur
Formuleren van conclusies en vervolgacties door moderator Jacqueline Cramer.

22.00
Netwerkborrel

Over het project
Het Climate-KIC project Closed Loop Communities heeft als doel op lokaal (‘community’) niveau materiaal- en grondstofkringlopen te sluiten op nieuwe, innovatieve manieren. Dit is een essentiële stap in de transitie naar de circulaire economie. De primaire focus van het project ligt op de steden Londen en Utrecht; het uiteindelijk doel is om in bredere zin bij te dragen aan het opschalen van veelbelovende nieuwe innovaties binnen de EU. Als onderdeel van het project wordt specifiek gekeken naar de mogelijkheden voor afgedankt meubilair en voedselverspilling.