Het eindrapport van Fibre-Optic Monitoring Energiebalans en -prestaties van bodemenergiesystemen (FOME-BES) is beschikbaar. Dit project heeft de meerwaarde aangetoond van DTS-glasvezeltechnologie voor ondergrondse monitoring van warmte-koude opslagsystemen. Het CRYSTAL consortium bouwt voort op de kennis uit FOME-BES, waarbij met glasvezeltechnologie degelijke negatieve interferentie wordt voorkomen.

Bodemenergie is in Nederland de derde grootste bron van duurzame energie. Het potentieel van bodemenergie is echter nog aanzienlijk groter dan wat op dit moment gerealiseerd wordt en kan bij optimale benutting een CO2-reductie in de gebouwde omgeving van circa 10 procent realiseren.

Het realiseren van een bodemenergiesysteem met warmte- en koudeopslag (WKO) kent verschillende fasen: ontwerp, vergunningaanvraag, realisatie en beheerfase. Elke fase kent zijn specifieke uitdagingen, maar een knelpunt dat in alle fasen speelt is het gebrek aan inzicht in wat zich nu werkelijk in de ondergrond afspeelt: hoe ontwikkelen zich de temperatuurprofielen en de energiebalans in een gebied met een of meer WKO-systemen in de loop van de jaren?

Het onderzoek

Met FOME-BES is onderzoek gedaan naar de mogelijkheden om met DTS-glasvezeltechnologie (‘spatially distributed temperature sensing’) de energiebalans van WKO- en andere bodemenergiesystemen continu en kostenefficiënt te bewaken om optimaal gebruik te maken van het energiepotentieel in de bodem. Het onderzoek heeft de meerwaarde aangetoond van DTS-glasvezeltechnologie (‘distributed temperature sensing’) voor ondergrondse monitoring van WKO-systemen.

Gebleken is dat deze innovatieve technologie bovengronds een betrouwbaar beeld realiseert van de ontwikkeling van warmte- en koudebronnen in de ondergrond, door de seizoenen heen. En daarmee van de mate waarin het bodemenergiepotentieel ter plaatse wordt benut. DTS-monitoring geeft exploitanten de mogelijkheid het functioneren van hun WKO te monitoren en te verbeteren. Ook biedt het gemeenten en provincies de mogelijkheid om kansen voor verdichting op gebiedsniveau te beoordelen en te vergroten.

Het onderzoek is uitgevoerd door een consortium bestaande uit de kennisinstellingen Deltares, Universiteit Utrecht en het Utrecht Sustainability Institute, ingenieursbureau Royal HaskoningDHV, de bedrijven BAM Techniek, Priva, CMS Derks Star Busmann, ASR en Park Strijp Energy en de Gemeente Utrecht.